Bezoek uit Rampjaar 1672

Op uitnodiging komen bijzondere mensen op bezoek. Het zijn twee personages uit de lokale geschiedenis rond 1672 die, gestoken in kleding uit die tijd, vertellen over hun leven en hun relatie tot het beleg van Groningen. De Bisschop van Münster, alias ‘Bommen Berend’, heeft gisteren het Beleg van Groningen opgebroken. In korte monologen vertellen ze over deze turbulente tijd. De persoonlijke verhalen van de borgbewoners uit Slochteren en de burgers van Groningen bieden ons een verrassende kijk op de Stad en Ommelanden van toen.

De verhalen van de personages bieden, elk vanuit hun eigen perspectief, een blik op leven in stad en Ommelanden in het rampjaar 1672. Afhankelijk van de personages kunnen verschillende onderwerpen aan de orde komen zoals het dagelijks leven in de 17e eeuw; indrukwekkende gebeurtenissen: het rampjaar 1672, inclusief het beleg door Bommen Berend en het ontzet van de Stad. En natuurlijk komt aan de orde waarom en hoe Johan Osebrandt Rengers én Henric Piccardt werden beschuldigd van verraad en opgesloten in de Poelepoort.

In tweetallen kunnen de volgende personen in 17e eeuws kostuum worden uitgenodigd:

Willem Anna Rengers-Lewe (1628-1677) Ik ben de vrouw van  Osebrandt Johan Rengers. Osebrandt zit in de Commissie van Verdediging tijdens het beleg van Groningen door de Bisschop van Münster. Door ziekte en slecht weer slaan de huursoldaten gelukkig op de vlucht en ‘Bommen Berend’ moet het beleg opbreken. Mijn blijdschap is van korte duur. Waarom is Osebrandt opgepakt? Luister naar mijn verhaal over de strijd tussen Stad en Ommeland…

Elisabeth Lewe-Hooftman (1625-1686) Ik ben de halfzus van Osebrandt Johan Rengers. We hebben dezelfde moeder en we zijn allebei opgegroeid op de Fraeylemaborg in Slochteren. Sinds mijn huwelijk met Abel Coenders Lewe woon ik op de Asingaborg in Ulrum. We hebben ook een huis aan de Ossenmarkt in de stad. Met Willem Anna haal ik graag herinneringen op over onze jeugd, ons dubbelhuwelijk in de kerk van Slochteren en over hoe verschillend onze mannen zijn. 

Pietertje Korringa (1628 - ?) Ik ben de kindermeid van de familie Rengers. Dichtbij onze boerderij staat het Huis ter Hansouwe in Peize. De familie Lewe heeft drie zoons, het vierde kindje is op komst. Maar na de geboorte van het kind sterft mevrouw Lewe. Mijn moeder, die net van mij bevallen is, wordt gevraagd als min en kindermeid. Zo groeiden Willem-Anna en ik samen op. In 1672 maken we het beleg van Groningen mee. Als Osebrandt Rengers is opgepakt, brengen we eten naar de gevangenis! >Filmpje

Sybrechtje Wierts (1609-?) Ik ben geboren in Slochteren, maar ik verhuis met mijn zus Marretje  naar Groningen. Onno en ik kopen een stoffenwinkel in de Pelsterstraat. Onze kleinzoon Bouke woont bij ons in huis. Onno moet in 1672 meedoen in het schuttersvendel. Dan de bombardementen… we maken vreselijke dingen mee. Ons huis wordt getroffen en mijn zus overlijdt aan haar gewonde arm. We vluchten naar het noorden van de stad tot de vijand opbreekt.

Durk van t Hoeze (1600-?) Ik weet dat ik in 1600 in een plaggenhut ben geboren, in de buurt van een dam in de Zaan. Ik kan niet lezen en schrijven, maar kan voldoende rekenen om me niet  te laten afzetten. Na het twaalfjarig bestand, ben ik in dienst gegaan van het leger van de Prins. Daar ben ik al snel gewond geraakt en na mijn herstel ben ik in dienst gegaan van de stad Groningen. Als dienaar van de drossaard doe ik allerlei klussen voor de Poelepoort, een gevangenis.

 Trijntje Compaen (? - ?). Ik besta niet en toch sta ik hier. Ik woon in de Poelestraat met huisarrest, omdat het gevaarlijk is in de stad. Ik kijk vaak door het venster, ook deze dag. Er is een heer gevangen genomen, het blijkt heer Osebrandt Rengers te zijn. Bij het zien van deze man, moet ik onwillekeurig denken aan mijn vader. ‘Ik besta niet’ heeft te maken met de vervelende herinnering aan hem, zeerover Claes Compaen. Ik hoor van de buurvrouw dat Rengers ook geen mooie meneer is.

Meer informatie

Filmpje 1 (7:12 min) bij tentoonstelling 'Rengers en Piccardt in 1672' Fraeylemaborg Slochteren, 29 apr - 02 okt 2022: Willem Anna Rengers-Lewe, Elisabeth Lewe-Hooftman en Pietertje Korringa
Filmpje 2 (4:34 min) bij tentoonstelling 'Rengers en Piccardt in 1672' Fraeylemaborg Slochteren, 29 apr - 2 okt 2022: Sybrechtje Wierts en Durk van t Hoeze

Beleg van Groningen 1672 Podcast 'Bommen Berend', Groninger Archieven
Verhalenkaart 1672 Gebaseerd op de kaart van Johannes Tideman (1672)